Hayatı boyunca Gazete, Radyo, Televizyon, Ajans ve Bakanlıklarda çalışmış olan usta gazeteci başarının dört formülünü söyledi ‘’ Sevgi ile, Bilgi ile, Saygı ile ve İnsanca yapınız’’

HİLAL ACAR | 06.03.20234

ANKARA(2024)

Gazetecilik mesleğine nasıl başladınız?

‘’O ödül beni Ankara ya taşıdı rahmetli Turgut Özal Anadolu da bu tür başarılı insanlar ile bizzat ilgilenen adamdı.’’

Gazeteciliğime 1976 yılı Çankırı da bir mali gazetede başladım. Yirmi bir yıl Çankırı da gazetecilik yaptım. Kendi gazetemi çıkarttım halen daha devam ediyor .Bizim Çankırı gazetesi kızımız Zeynep ile yaşıttır o doğduğu yıl çıkartmıştım. Haftalık çıkıyordu düşünebiliyor musunuz elimle diziyordum ayak pedalın da basıyorduk. Koltuğuma alıp dükkan dükkan gezip satıyor evimi geçindiriyordum yani iki üniversite okumuş bir insanın bu ısrarı nedendi; mesleği sevmemdendi. Ondan sonra yirmi bir yıl sonra ilk sözleşmeli olarak sağlık bakanlığında danışmanlığa geçmiştim. Kamu kurumuna geçişimin anahtarı da mesleğimdeki başarımdı. 1989 yılı başbakanlığın açtığı bir yarışma vardı Anadolu basın arasında yarışma açmıştı. O yarışmada röportaj dalı Türkiye ödülünü kazandım. O ödül beni Ankara ya taşıdı rahmetli Turgut Özal Anadolu da bu tür başarılı insanlar ile bizzat ilgilenen adamdı. Beni basın yayın genel yayın müdürlüğü marifeti ile beni TÖMER de İngilizce kursuna aldılar. Kursa alınmanın sebebi uluslar arası meslek stajı şansıydı kursu çok başarılı bitirdim kursu başarılı bitirenler doğrudan kendi istekleri ile Amerika ve İngiltere’de burs kazanıyorlardı kazanmış biri olarak hazırlığımı yaparken Saddam Kuveyt’i işgal etti ve yurt dışı çıkışları yasaklandı burslar iptal edildi. Inanır mısın hiç üzülmedim çünkü başarmıştım ama Saddam’a çok gıcık olmuştum . Ancak o bursu kazanan bir gazeteci olarak yolum açıldı kurumların dikkatini çekti. Şuna değinmek istiyorum hayatımda hiç torpilim olmadı. Çok çalışmak iyi iş yapmak benim kapılarımı açtı.

Gazetecilik mesleği sizin için ne ifade ediyor?

‘’Gazetecilik iyi doğru ve güzel olanı insanların hak ettiği bireysel olarak da toplumsal olarak da çoğaltabilmek adına bir şans.’’

Gazetecilik mesleği benim için dünyanın en güzel mesleği. Her insanın gazetecilik mesleğine uygun yaşanmışlıkları vardır. Gazetecilik iyi doğru ve güzel olanı insanların hak ettiğibireysel olarak da toplumsal olarak da çoğaltabilmek adına bir şans. Bu anlayışta zaten hep Çankırı da aktif gazetecilik yaptığım yıllarda okuyucularda politik ticari ya da yönetim kademesindeki okuyucularda ya bu Yaşar Ateşsoy bizim aleyhimize yazar mı kaygısını hiç yaşatmadım fakat şu kaygıyı yaşadılar acaba bizim hakkımızda iyi şeyler yazmazsa buna çok dikkat ettim çünkü gazetecinin de üslubunu ayarlayan meslek disiplini yanında yaşadığı ülkenin şehrin içinde yaşadığı kültürün dili önemlidir. Gazetecilik mesleğini ben sorumlu olmak olarak algılıyorum.

Biz uygulamada gazetecilik mesleğinin verdiği yetkileri çok kullanırız bu sadece gazetecilikte de değil. Yönetim kademelerinde de öyledir yetkileri kullanırız sorumluluk yetkileri kullanma üslubumuzla alakalalı zannederiz hayır sorumluluk insanın kendisi için saygısı, gerekli olan bir şey bir değer. Zaman zaman meslektaşlarda benim bu meslek ile alakalı değerlendirmemi abartılı bulurlar abartılı değil aslında hassasiyetle alakalı aklınızda bulunsun talebelerime hep söylerim yazılı günahların tövbesi olmuyor gazetede hatalı bir şey yaptığınız zaman tekzip edilse dahi sevap hakkını kullandırtsanız dahi o günah kalıyor bunun için gazetecilik mesleği iki nokta sorumluluk mesleği.

Meslek etiği hakkında ne düşünüyorsunuz?

‘’Etiği kelimesini çok yanlış kullanıyorlar. Meslek adabı olur.’’

Mesela benim gazetecilik mesleğimdeki meslek adabına uygun ahlakı demiyorum ahlak kişiseldir adap kurumsaldır. Etiği kelimesini çok yanlış kullanıyorlar. Meslek adabı olur. Meslek etiği gazeteci ahlaklı bir insan olabilir ya da kişisel olarak ahlaki özelliklere dikkat etmeyen biri olabilir ama meslek adabına uygun gazetecilik yapabilir. Meslek adabına hassasiyetle uymamı sağlayan Hacı Bektaşi velinin ‘’incin sende incitmeyeceksin’’ sözüdür.

Mesleğinizi icra ederken ki prensipleriniz var mıdır?

Savcı derdi kı senin yazılarını her gün okuyorum mutlaka yasaya haykırı şeyler olduğunu biliyorum inanıyorum ama tespit edemiyorum derdi.

Elbette. Gazetecilik mesleğinin evrensel ilkeleri gibi cafcaflı cümleler kurarlar. Ben liderlik eğitimlerinde kullandığım bir tanım vardır. Lider olmak daha çok insan fazla insan olmaktır. Gazetecilikte öyle ona da öyle bakıyorum. Aktif gazetecilik yaptığım yıllarda kullandığım üslup sonucunda hem bana hem insanlara hem de ülkeme faydalı sonuçlar doğurduğunugördüğüm için bu üslupları beğendim. Ustamdır Yavuz Donat ondan öğrendiğim bir üsluptur tarzdır daha doğrusu. Rahmetli oldu bir basın savcısı vardı. Gazeteler her gün basın savcısına verilir. Savcı derdi kı senin yazılarını her gün okuyorum mutlaka yasaya haykırı şeylerolduğunu biliyorum inanıyorum ama tespit edemiyorum derdi. teknik olarak yakalanmıyor derdi. Tabi bunu söylediği yıllarda 25 yasında falanım. Sevdiğiniz bir şeyi korumak nasıl olur ona doğru davranarak olur. Mesleği severseniz onu korursunuz. Son bir kaç yıldır kullandığım bir metafor var buna aforizma diyorlar. İnsanlara ülkeme faydalı olabilmesi içindört formül kullanıyorum; sevgi ile bilgi ile saygı ile ve insanca. Ne yaparsanız yapın kendinize ailenize insanlara ve ülkenize fayda sağlayacak sonuç almak istiyorsanız sevgi ilebilgi ile saygı ile insanca yapınız.

Sizi meslekte en zorlayan zaman dilimi hangisiydi?

‘’Meslek hayatımda en çok zorlandığım an demim süreç diyeyim para kazanma konusunda çok zorlandım. İki defa iflas etim.’’

Türkiye’de ilk özel radyo ve TV kurunca 36. Radyoyu ben kurmuştum. Gazetem vardı tv’ im vardı radyomda vardı. O zaman çok zorlandım. Gazeteciyim gazetecilik mesleğinin radyo ve televizyon branşına adaptasyonu konusunda çok zorlandım. en çok zorlandığım zamanlar o zamandı. Sanki farklı bir dünya ya gitmiştim. Mesela kurduğumuz rahmetli oldu beraber kurduğumuz arkadaşım. Orda spikerliği ben yapıyorum. Tv seyirciliğine alıştığımız için programa başlarken sürekli sayın seyirciler diyerek hitap ettim canlı yapıyorsunuz o zamanlar yayın tekniği çok gelişmemişti. O zamanlar çok zorlanmıştım radyoculuğun ve tv ayrı ayrı branşlar olduğunu düşünmüştüm gazetecilik temelli ama kategori olarak ayrı olduğu kanısına varmıştım. Meslek hayatımda en çok zorlandığım an demim süreç diyeyim para kazanma konusunda çok zorlandım. İki defa iflas etim.

Hep aklınızda olsun insan düştüğü yerden kalkar. Size de söylemek istediğim oydu sabırlı olmak tavsiye edildiğinde uyulmaya uygunuz. Bizde sabır ve sebat birlikte kullanılır. Yani hedefine yolculuk yaparken o yolda sebat etmek, sabit kalmak…Sevdiğim bir işi severek yapıyorum yani kim katlanır Çankırı’da taşra şehrinde her hafta elinle dizip koltuğun altına alıp dükkan dükkan gezip satacaksın ve evini geçindireceksin. İki üniversite bitirmişsin kamuoyundakiler hayret ediyorlar deli misin, enayi misin diyorlar teklif ediyorlar, tanıştığım politikacılar ‘ya olmuyor çocuğum senin bu entelektüel kişiliğine gel seni memur yapalım’ diyorlardı sabırla sebatla devam ettim. Mesleğime saygı duyuyordum mesleğime saygı duyduğum için kendime saygı duyuyordum çünkü beşinci sınıfta söz vermiştim gazeteci olacaktım.

Gazeteci yandaş olabilir mi ?

‘’Dürüst insanlar gazetecilik yapmalı. Günümüzde gazetecilik mesleği toplumsal alanda eleştirilmesi, güvensizlik muhatabı olmasının temelinde yatan gazetecilik yapanlar değil gazeteciliği araç olarak kullananlardır.’’

Olmamalı, hiçbir şeye yandaş olmamalı, yalnızca doğrudan iyiden ve güzelden yana olmalı. Hatta bir anıdan söz etmek isterim, kulakları çınlasın muhabirlerimden birisi liseyi yeni bitirmiş. Seçim arifesi o zamanlar o da ulusal kanalda Çankırı muhabirliği yapıyordu. Abi dedi falanca partiden aday her hafta bir haberimi çıkart sana on lira vereceğim demiş o zamanlarda benim ev kiram beş liraydı. Naptın dedim hayır dedim abi dedi neden dedim sende öyle yapıyorsun demişti orda modellendiğimi anlamıştım. Bir siyasi haber yapılacaksa çocuklar bilirdi aynı sayfada her siyasi partinin haber hacmini denklerdik. Bazen yaptıkları ve yapmaları gereken işleri teşvik maksadıyla yazardık. Her haberin amacı vardır bu amaçla yazdığımı bilirlerdi. Dürüst insanlar gazetecilik yapmalı. Günümüzde gazetecilik mesleğitoplumsal alanda eleştirilmesi, güvensizlik muhatabı olmasının temelinde yatan gazetecilik yapanlar değil gazeteciliği araç olarak kullananlardır.

Basın özgürlüğü hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

‘’Kafana uymayan yasaları yok sayma hakkı vermez basın özgürlüğü anlayışı.’’

Basının sadece özgürlük problemimi var? Basın özgürlüğün muhatabı yalnızca iktidara karşı mı mücadelesi? Gazetecinin mesleğini kötüye kullanmasından da bağımsız olması lazım. Bakın çok yanlış hatta suç diyebileceğimiz şekilde basın özgürlüğünü kullanıyorlar. Örneğin bir konu hakkında mahkeme açılmış adliyeye intikal edilmişse o konuda haber yazı yapılmaz. Bakın halen haberlerde şu niye serbest kalmıyor bu niye tutuklu diye yorumlar yapılıyor. Mahkeme karara bağlanmadığı için o süreçte mahkemeyi etkileyen yayınlardır bunlar suç ciddi suç. Kafana uymayan yasaları yok sayma hakkı vermez basın özgürlüğü anlayışı. Basın özgürlüğü gazetecinin kendi insani özgürlüğüne de mesleğini icra etme özgürlüğüne de zarar verecek bir anlayışı barındırmaz.

Gazeteci adaylarına hangi tavsiyeleri vermek istersiniz?

‘’Unutmayın diploma kapı açmaz kapıya kadar götürür.’’

Kelime hazneniz geniş oldukça yaşamayı başarmayı başarırsınız. Bu çağda dijital ekosistemde insan olarak kalmak ve herhangi bir mesleği özellikle gazeteciliği doğru icra edip mutlu yaşamak daha zorlaşıyor gibi geliyor bana. Seviyorsan asla pes etmeden devam et sabırla sebatla. Gazetecilik adabını çok iyi belirlemeniz lazım yani kurallarını meslek kurallarını içselleştirerek devam edebilmen için. Biyografi okumalarını çok isterim. Türkiye’de gazetecilikte biyografi yayınlayan çok fazla yok. Kendilerine bir rol model olarak seçebileceği insanlar varsa onları ciddi şekilde takip etmelerini isterim. hiç bir şey yıldırmasın. Sosyal medyaları ihmal etmeyin özellikle  

Facebook da sayfanızı açın lütfen. Mutlaka ikinci bir üniversite okuyun ama şunu unutmayın diploma kapı açmaz kapıya kadar götürür. Sizler şuan gemisiniz gün gelince sel bastığında geminiz ne kadar sağlam donanımlı ise o kadar  rahat atlatırsınız ama donanım yoksa gelişmemişse suya kapılır gidersiniz ve şunu söylemek istiyorum kimsenin gemisine otostop çekmeyin kendi geminizi erkenden geliştirin kendinize sürekli bir şeyler katın.