ABD ve Rusya, İsrail’in Filistin topraklarını işgalinin yasallığını inceleyen BM’nin en yüksek mahkemesindeki duruşmalarda Çarşamba günü argümanlarını sunacak.
Dünya Mahkemesi olarak da bilinen Uluslararası Adalet Divanı’ndan (UAD) 2022 yılında BM Genel Kurulu tarafından işgalin hukuki sonuçları hakkında bağlayıcı olmayan bir görüş bildirmesi istenmiştir.
Davaya katılmayan İsrail ise yazılı yorumlarında mahkemenin müdahil olmasının müzakere edilmiş bir çözüme ulaşılmasına zarar verebileceğini söyledi. Washington 2022 yılında mahkemenin bir görüş bildirmesine karşı çıkmıştı ve Çarşamba günü mahkemenin işgalin yasallığı konusunda karar veremeyeceğini savunması bekleniyor.
50’den fazla devlet 26 Şubat’a kadar argümanlarını sunacak. Mısır ve Fransa’nın da Çarşamba günü konuşma yapması planlanıyordu.
Pazartesi günü Filistinli temsilciler yargıçlardan İsrail’in topraklarındaki işgalini yasadışı ilan etmelerini istedi ve bu görüşün iki devletli bir çözüme ulaşılmasına yardımcı olabileceğini söyledi.
Salı günü, aralarında Güney Afrika’nın da bulunduğu 10 devlet, İsrail’in işgal altındaki topraklardaki tutumunu büyük ölçüde eleştirdi ve birçoğu mahkemeyi işgali yasadışı ilan etmeye çağırdı.
Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırıların ardından Gazze’de tırmanan şiddet, Orta Doğu’da zaten kökleri derinlere uzanan sorunları daha da karmaşık hale getirirken barışa giden yolda sarf edilen çabalara da zarar verdi.
UAD’nin 15 yargıçtan oluşan heyetinden İsrail’in “Kutsal Şehir Kudüs’ün demografik yapısını, karakterini ve statüsünü değiştirmeye yönelik tedbirler de dâhil olmak üzere… işgal, yerleşim ve ilhak eylemlerini ve ilgili ayrımcı mevzuat ve tedbirleri kabul etmesini” incelemesi istenmiştir.
Yargıçların, işgalin hukuki statüsü ve devletler açısından sonuçlarını da değerlendirmelerini isteyen taleple ilgili görüşlerini bildirmelerinin yaklaşık altı ay sürmesi bekleniyor.
İsrail, 2004 yılında Dünya Mahkemesi’nin İsrail’in Batı Şeria’daki ayrım duvarının uluslararası hukuku ihlal ettiği ve yıkılması gerektiği yönündeki kararını görmezden geldi. Bunun yerine duvar genişletildi.
Mevcut duruşmalar, Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e saldırmasından bu yana Gazze sağlık yetkililerine göre yaklaşık 29.000 Filistinlinin ölümüne neden olan İsrail’in Gazze’deki savaşı üzerindeki siyasi baskıyı artırabilir.
İsrail 1967’deki çatışmada Batı Şeria, Gazze ve Doğu Kudüs’ü – Filistinlilerin devlet kurmak istedikleri tarihi Filistin topraklarını – ele geçirdi. İsrail 2005 yılında Gazze’den çekildi ancak komşu Mısır ile birlikte Gazze’nin sınırlarını kontrol etmeye devam ediyor.
İsrailli liderler uzun zamandır bu toprakların egemen bir Filistin’den ziyade 1967 savaşı sırasında Ürdün ve Mısır’dan ele geçirildiği gerekçesiyle resmen işgal altında olduğunu savunuyor.
