Biden yönetimi Cuma günü yaptığı açıklamada, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’da yerleşim yerlerini genişletmesinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirterek, Donald Trump’ın önceki yönetimi tarafından tersine çevrilen konuyla ilgili uzun süredir devam eden ABD politikasına geri dönüş sinyali verdi.

Buenos Aires ziyareti sırasında bir basın toplantısında konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’da yeni konut inşa etme planlarını açıklamasının ABD’yi “hayal kırıklığına uğrattığını” belirterek, bu planların kalıcı bir barışa ulaşılmasına engel olduğunu söyledi.

“Bunlar aynı zamanda uluslararası hukuka da aykırıdır. Yönetimimiz yerleşimlerin genişletilmesine kesin bir şekilde karşı çıkmaktadır ve bizim görüşümüze göre bu durum İsrail’in güvenliğini güçlendirmez, sadece zayıflatır.”

Kasım 2019’da Trump’ın Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Washington’un artık İsrail’in 1967 Orta Doğu savaşında ele geçirdiği Batı Şeria topraklarındaki yerleşimlerini “uluslararası hukuka aykırı” olarak görmediğini açıkladı ve kırk yıllık ABD politikasını tersine çevirdi.

Aylar sonra, Ocak 2020’de Trump yönetimi İsrail-Filistin çatışması için İsrail tarafından benimsenen ve Filistinliler tarafından reddedilen bir barış planı açıkladı; bunun nedeni kısmen İsrail’e, üzerinde yerleşim yerleri inşa ettiği işgal altındaki toprakların neredeyse tamamı da dahil olmak üzere, on yıllardır süren çatışma boyunca istediği şeylerin çoğunu vermesiydi.

Başkan Joe Biden yönetimi kalıcı barışa zarar verdiğini söyleyerek yerleşimlerin daha da genişlemesine karşı çıkmıştı ancak Cuma günü ilk kez bir ABD’li yetkili uygulamanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi.

Yönetim kısa bir süre önce yerleşimci şiddetine karışmakla suçlanan dört İsrailli erkeğe yaptırım uyguladı.

Çoğu ülke, birçok bölgede Filistinli toplulukları birbirinden koparan yerleşimleri uluslararası hukukun ihlali olarak görüyor. İsrail bu toprakların İncil’deki doğuştan gelen hakkı olduğunu iddia ediyor.

Filistinliler ve uluslararası toplum, herhangi bir ülkenin sivillerinin işgal altındaki topraklara nakledilmesini 1949 Dördüncü Cenevre Sözleşmesi ve BM Güvenlik Konseyi kararları uyarınca yasadışı olarak görmektedir.

1990’ların başında Oslo Anlaşmalarının imzalanmasından bu yana Filistin devletinin kurulması konusunda çok az ilerleme kaydedilmiştir. Bunun önündeki engellerden biri de genişleyen İsrail yerleşimleridir.

‘TEMEL SONUÇ’

İsrail’in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in Başbakan Benjamin Netanyahu ve diğer bakanların Perşembe günü Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik düzenlenen ölümcül silahlı saldırının ardından yerleşim yerlerinde inşa edilecek yaklaşık 3.300 konutu onaylamak üzere bir planlama konseyi toplamayı kabul ettiklerini açıklamasından bir gün sonra geldi.

Smotrich Perşembe günü yaptığı açıklamada, görüşülen birimlerin çoğunun Kudüs’ün doğusundaki Batı Şeria bölgelerinde, diğerlerinin ise Filistin’in Beytüllahim kentinin güneyinde olduğunu söyledi.

Filistin Dışişleri Bakanlığı sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada İsrail’in yerleşim duyurusunu kınadı ve bunun iki devletli çözüm şansını baltaladığını söyledi.
Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby gazetecilere verdiği brifingde yönetimin “konuyla ilgili temel sonucu teyit ettiğini” söyledi.

Kirby’ye yönetimin bu değişikliği yapmak için neden üç yıl beklediği soruldu. “Şu anda iki devletli çözüme olan bağlılığımızı yeniden teyit etmenin özellikle önemli olduğunu düşündük,” diye yanıt verdi. “Ve şu anda, yerleşimlerin uluslararası hukuka aykırılığı konusundaki görüşümüzü bir kez daha teyit etmenin özellikle önemli olduğunu düşündük.”

Blinken, bu pozisyonun Cumhuriyetçi ve Demokrat yönetimler arasında tutarlı bir pozisyon olduğunu ve bu konuda tutarsız olan bir yönetim varsa onun da bir önceki yönetim olduğunu sözlerine ekledi.
Basın toplantısında Blinken’e Netanyahu’nun Gazze Şeridi için hazırladığı ve İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze de dahil olmak üzere Ürdün’ün batısındaki tüm topraklarda güvenlik kontrolünü elinde tutmasını öngören “ertesi gün” planı da soruldu – Filistinlilerin bağımsız bir devlet kurmayı umdukları topraklar.

Blinken planın detaylarını henüz görmediğini söyledi ancak ABD’nin savaş sonrası Gazze’nin nasıl olması gerektiğine dair Netanyahu’nun vizyonuyla çelişen görüşlerini yineledi.
“İsrail’in Gazze’yi yeniden işgal etmesi söz konusu olmamalı. Gazze’nin topraklarının büyüklüğü azaltılmamalı. Dolayısıyla ortaya çıkacak herhangi bir planın bu ilkelerle tutarlı olduğundan emin olmak istiyoruz,” dedi Blinken.