ABD Salı günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin İsrail-Hamas savaşıyla ilgili karar taslağını bir kez daha veto ederek acil insani ateşkes talebini engelledi ve bunun yerine 15 üyeli konseyi Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasıyla bağlantılı geçici bir ateşkes çağrısında bulunmaya zorladı.

On üç konsey üyesi Cezayir’in hazırladığı metin lehinde oy kullanırken İngiltere çekimser kaldı. Bu, mevcut çatışmaların başladığı 7 Ekim’den bu yana ABD’nin bir karar taslağını veto ettiği üçüncü veto oldu. Washington Aralık ayında da karar taslağında yapılan bir değişikliği engellemek için vetosunu kullanmıştı.

“Bu karar tasarısı lehinde oy kullanmak Filistinlilerin yaşam hakkına destek vermektir. Buna karşılık, aleyhte oy kullanmak, onlara uygulanan acımasız şiddeti ve toplu cezalandırmayı onaylamak anlamına gelir.” Cezayir’in BM Büyükelçisi Amar Bendjama oylamadan önce konseye yaptığı açıklamada şunları söyledi

ABD’nin BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield Cumartesi günü yaptığı açıklamada, ABD, Mısır, İsrail ve Katar arasında savaşa ara verilmesi ve Hamas’ın Gazze Şeridi’nde tuttuğu rehinelerin serbest bırakılması için yürütülen görüşmeleri tehlikeye atabileceği endişesiyle ABD’nin karar tasarısını veto edeceğinin sinyalini verdi.

“Hamas’ın rehineleri serbest bırakmasını gerektiren bir anlaşma olmaksızın derhal ve koşulsuz bir ateşkes talep etmek kalıcı bir barış getirmeyecektir. Aksine, Hamas ve İsrail arasındaki çatışmaları uzatabilir,” dedi Thomas-Greenfield oylama öncesinde konseye yaptığı açıklamada.

Cezayir tarafından hazırlanan ve ABD tarafından veto edilen karar tasarısı ateşkes ile rehinelerin serbest bırakılması arasında bir bağlantı kurmuyordu. Kararda ayrıca acil insani ateşkes ve tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması talep ediliyordu.

Filistin’in BM elçisi Riyad Mansur konseye yaptığı açıklamada, “Bugün bu veto ile İsrail’e verilen mesaj, işlediği cinayetlerin yanına kar kalmaya devam edebileceğidir” dedi.

İsrail’in BM Büyükelçisi Gilad Erdan ateşkes kelimesinin “sanki sihirli bir değnekmiş, bölgenin tüm sorunlarına sihirli bir çözümmüş gibi” kullanıldığını söyledi.

Erdan konseye “Ateşkes sadece ve sadece tek bir şeyi başarır: Hamas’ın hayatta kalmasını” dedi. “Ateşkes daha fazla İsrailli ve Gazzeli için ölüm fermanıdır.”

GEÇICI ATEŞKES

Pazartesi günü ABD, İsrail-Hamas savaşında geçici bir ateşkes çağrısında bulunan ve müttefiki İsrail’in Refah’ta büyük bir kara harekatına karşı çıkan rakip bir karar tasarısı önerdi. Müzakereler için zaman tanımayı planladığını ve oylama için acele etmeyeceğini söyledi.

Washington şimdiye kadar İsrail-Hamas savaşıyla ilgili herhangi bir BM eyleminde ateşkes kelimesinin kullanılmasına karşı çıkıyordu ancak ABD metni, Başkan Joe Biden’ın geçen hafta İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile yaptığı görüşmelerde kullandığını söylediği dili yansıtıyor.

ABD’nin taslak kararında Güvenlik Konseyi’nin “tüm rehinelerin serbest bırakılması formülüne dayalı olarak Gazze’de mümkün olan en kısa sürede geçici bir ateşkes sağlanmasına verdiği desteğin altını çizmesi ve insani yardım sağlanmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması çağrısında bulunması” öngörülüyor.

Washington 7 Ekim’den bu yana ikinci kez Gazze’yle ilgili bir Güvenlik Konseyi kararı öneriyor. Ekim sonundaki ilk girişimini Rusya ve Çin veto etmişti.

Washington geleneksel olarak İsrail’i BM eylemlerinden koruyor. Ancak iki kez de çekimser kalarak konseyin Gazze’ye yardımı artırmayı amaçlayan ve çatışmalara uzun süreli ara verilmesini isteyen kararları kabul etmesine izin verdi.

Savaş, Gazze’yi yöneten Hamas militan grubunun savaşçılarının 7 Ekim’de İsrail’e saldırması ve İsrail rakamlarına göre 1.200 kişiyi öldürüp 253 kişiyi rehin almasıyla başladı. İsrail misilleme olarak Gazze’ye askeri bir saldırı başlattı ve sağlık yetkilileri yaklaşık 29,000 Filistinlinin öldüğünü ve binlerce cesedin de yıkıntılar arasında kaybolduğunu açıkladı.

Aralık ayında 193 üyeli BM Genel Kurulu’nun dörtte üçünden fazlası acil bir insani ateşkes talebini oyladı. Genel Kurul kararları bağlayıcı olmamakla birlikte siyasi ağırlık taşımakta ve savaşa ilişkin küresel görüşü yansıtmaktadır.