ABD Başkanı Joe Biden ile Başbakan Benjamin Netanyahu arasındaki ilişkiler Pazartesi günü, ABD’nin Birleşmiş Milletler’de Gazze’de ateşkes kararının geçmesine izin vermesi ve İsrail liderinin sert tepkisini çekmesiyle savaş zamanının en düşük seviyesine geriledi.
Netanyahu, İsrail ile Hamas arasında derhal ateşkes sağlanması ve Filistinli militanların elindeki tüm rehinelerin serbest bırakılmasını talep eden Güvenlik Konseyi oylamasında ABD’nin çekimser kalmasının ardından, İsrail’in Gazze’nin güneyindeki Refah kentine yönelik saldırı tehdidini görüşmek üzere üst düzey bir heyetle bu hafta Washington’a yapacağı ziyareti aniden iptal etti.
Bu toplantının askıya alınması, Gazze’de derinleşen insani felaketten endişe duyan ABD’nin, Netanyahu’nun Filistinli siviller için nispeten güvenli son sığınak olan Refah’a yönelik bir kara harekâtına alternatifleri değerlendirmesini sağlama çabalarının önüne yeni ve büyük bir engel koydu.
Böyle bir saldırı tehdidi, uzun süredir müttefik olan ABD ve İsrail arasındaki gerilimi arttırdı ve Netanyahu’nun Biden’a meydan okuması ve yine de ilerlemesi halinde ABD’nin askeri yardımı kısıtlayıp kısıtlamayacağına dair soruları gündeme getirdi.
Cumhuriyetçi ve Demokrat hükümetlerin eski Orta Doğu müzakerecisi Aaron David Miller, “Bu durum Biden yönetimi ile Netanyahu arasındaki güvenin sarsılmakta olduğunu gösteriyor,” dedi. “Eğer kriz dikkatli bir şekilde yönetilmezse, daha da kötüleşmeye devam edecektir.”
Biden’ın BM’de çekimser kalma kararı, ABD’nin uzun süredir İsrail’i dünya organında koruma politikasına çoğunlukla bağlı kaldığı ayların ardından geldi ve ABD’nin İsrail liderine karşı artan hayal kırıklığını yansıtıyor gibi görünüyordu.
Kasım ayında yeniden seçilmek için yarışan Başkan, Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği ve İsrail’in 1.200 kişinin ölümüne yol açtığını söylediği ölümcül sınır ötesi saldırıya İsrail ordusunun verdiği tepkiyi dizginlemesi için sadece Amerika’nın müttefiklerinden değil, giderek artan sayıda Demokrat arkadaşından da baskı görüyor.
Netanyahu, aşırı sağcı koalisyon üyelerinin Filistinlilere karşı sert bir tutum takınması yönündeki talepleri başta olmak üzere kendi iç sorunlarıyla da yüzleşiyor. Ayrıca rehinelerin ailelerini onların serbest bırakılması için her şeyi yaptığına ikna etmesi gerekirken sık sık istifasını isteyen protestolarla karşı karşıya kalıyor.
Netanyahu’nun ofisi ziyaretin iptal edildiğini duyururken, ABD’nin kararı veto etmemesinin önceki tutumundan “açık bir geri çekilme” olduğunu ve İsrail’in savaş çabalarına zarar vereceğini söyledi.
